Style współczesne Sztuki cz.2

Sztuka nowych mediów – era cyfrowa

Wraz z rozwojem technologii pojawiła się sztuka oparta na:

• video,

• instalacjach multimedialnych,

• interakcji,

• rzeczywistości wirtualnej i rozszerzonej,

• sztucznej inteligencji.

Ważnym twórcą jest Bill Viola, mistrz wideo-artu, oraz Nam June Paik, który już w latach 60. przewidywał erę globalnej telewizji i internetu.

W Polsce pionierką nowych mediów jest Natalia LL, autorka cyklu „Sztuka konsumpcyjna”, oraz Katarzyna Kozyra, znana z instalacji „Piramida zwierząt”. Obie artystki łączy śmiałość w podejmowaniu tematów cielesności, płci i społecznych stereotypów

Feminizm w sztuce – odzyskiwanie głosu

Od lat 60. rodzi się jedno z najważniejszych zjawisk kultury współczesnej – sztuka feministyczna. Jej celem jest krytyka społecznych ról narzucanych kobietom, analiza ciała i seksualności, a przede wszystkim odzyskanie przestrzeni, którą przez wieki dominowali artyści-mężczyźni.
Nie chodzi jednak jedynie o opowiadanie o kobietach – feminizm w sztuce to narzędzie demaskowania stereotypów, opresji oraz nierówności, często za pomocą ironii lub prowokacji.

W świecie najbardziej znaną artystką feministyczną jest Judy Chicago, autorka monumentalnej instalacji The Dinner Party, w której symbolicznie przywróciła pamięć o ważnych kobietach historii. Z kolei Cindy Sherman badała kobiece tożsamości, wcielając się w filmowe, medialne i kulturowe stereotypy.

W Polsce pionierską postacią była Natalia LL, której cykl Sztuka konsumpcyjna (kobieta jedząca banana) prowokował do dyskusji o seksualizacji i męskim spojrzeniu w kulturze. Bardzo ważna była także Ewa Partum, która tworzyła performanse dotyczące obecności kobiety w przestrzeni publicznej. Współcześnie silnie wybrzmiewają działania Katarzyny Kozyry, m.in. Łaźnia męska i Piramida zwierząt, które stały się symbolami polskiego przełomu lat 90.

Neoekspresjonizm i powrót do emocji

Choć minimalizm wycofał emocje ze sztuki, od lat 80. obserwujemy ich powrót. Artyści neoekspresjonizmu tworzą gwałtownie, intuicyjnie, często z wykorzystaniem grubej faktury i dynamicznych pociągnięć pędzla.

W świecie najbardziej znani są Jean-Michel Basquiat i Anselm Kiefer.
W Polsce nurt ten reprezentują m.in. Ryszard Woźniak i artyści Gruppy, którzy w latach 80. tworzyli malarstwo pełne energii, chaosu i spontaniczności.

Sztuka zaangażowana i społeczna

Współczesność to także sztuka, która nie ucieka od tematów trudnych: migracji, klimatu, nierówności, wojny.
Artyści stosują performans, instalacje i działania w przestrzeni publicznej, aby wejść w dialog z odbiorcą.

Doskonałym przykładem są prace Ai Weiweia, krytykującego władze Chin oraz globalne problemy praw człowieka.
W Polsce działania tego typu prowadzą m.in. Joanna Rajkowska, autorka palmy na rondzie de Gaulle’a w Warszawie – instalacji, która stała się nie tylko dziełem sztuki, ale także dyskusją o tożsamości miasta.

Arte povera – sztuka skromnych materiałów

W latach 60. we Włoszech narodziła się arte povera, czyli „sztuka uboga”. Nazwa nie odnosi się do wartości dzieła, lecz do materiałów: ziemi, kamieni, drewna, szkła, metalu, popiołu, roślin czy odpadów. Artyści sprzeciwiali się komercjalizacji sztuki oraz gwałtownemu rozwojowi technologicznemu – chcieli powrotu do natury, prostoty, pierwotnych znaczeń.

Twórcy tacy jak Jannis Kounellis, Michelangelo Pistoletto czy Mario Merz kreowali obiekty łączące naturę z kulturą – np. instalacje z lodu, gałęzi, żelaznych prętów czy ognia. W ich sztuce materia nie była tylko tworzywem – miała własną „energię”, symbolikę i życie.

W Polsce echa arte povera widoczne są m.in. w twórczości Magdaleny Abakanowicz, zwłaszcza w jej włókienniczych „Abakanach”, które były organiczne, szorstkie, bliskie naturze. Również działania Tadeusza Kantora, wykorzystującego stare przedmioty, manekiny i odpady, rezonują z filozofią włoskiego nurtu.

Hiperrealizm – malarstwo bardziej rzeczywiste niż fotografia

Hiperrealizm pojawił się w USA w latach 60. jako zjawisko paradoksalne: artyści zaczęli malować obrazy wyglądające dokładniej niż zdjęcia. W przeciwieństwie do abstrakcjonistów, hiperrealiści skupiali się na drobiazgowości – odbiciach światła, mikroskopijnych szczegółach, strukturze skóry czy połysku chromu.

Wśród najważniejszych twórców są Chuck Close, malujący monumentalne portrety z fotograficzną precyzją, oraz Richard Estes, autor perfekcyjnych miejskich refleksów i witryn sklepowych.

Hiperrealizm w Polsce także ma silną pozycję. Zbigniew Beksiński w latach 50. tworzył fotografie i obrazy o niezwykłej ostrości, które poprzedzały jego późniejsze surrealistyczno-fantastyczne wizje. Bardzo ceniony jest również Wojciech Gerson, którego fotorealistyczne pejzaże i martwe natury zdobyły uznanie międzynarodowe. Współcześnie uznanie zyskują m.in. Łukasz Korolkiewicz, Brajan Tomaszewski oraz artyści łączący hiperrealizm z tematami społecznymi i popkulturą.

Bio-art – tam, gdzie sztuka spotyka biologię

W XXI wieku sztuka zaczęła wkraczać na terytorium nauki. Bio-art to jeden z najbardziej dyskutowanych nurtów, ponieważ artyści pracują z żywymi organizmami, biotechnologią i procesami biologicznymi. Eksperymentują z DNA, hodują tkanki, wykorzystują bakterie, grzyby czy rośliny jako medium artystyczne.

Jednym z pionierów jest Eduardo Kac, autor słynnego projektu GFP Bunny – genetycznie modyfikowanego królika o fluorescencyjnym, zielonym futrze (projekt miał charakter koncepcyjny i nie doprowadził do stworzenia realnego zwierzęcia w opisanej formie, ale wywołał globalną debatę o etyce biotechnologii).
Innym ważnym twórcą jest Stelarc, który bada relacje ciała i technologii, np. poprzez „wyhodowanie” trzeciego ucha na własnym ramieniu.

W Polsce bio-art rozwija się głównie na pograniczu sztuki i nauki. Przykładem są prace Agnieszki Kurant, która wykorzystuje dane biologiczne, algorytmy i zjawiska naturalne do tworzenia map masowych zachowań. Równie interesujące są projekty powstające na styku biologii syntetycznej i sztuki w ramach inicjatyw typu „biohackerspace”, gdzie artyści i naukowcy wspólnie eksplorują mikroświat jako przestrzeń kreatywności.

Otrzymuj najnowsze wiadomości prosto do swojej skrzynki

O najnowszych i nadchodzących Aukcjach Sztuki.

O nadchodzących Wystawach i wydarzeniach.

O najnowszych Pracach w naszych Katalogach.

FIRMA

DLA  ARTYSTÓW

OBSŁUGA KLIENTA

Strona zrobiona przez Łafra Sp.z o.o